روکش دندان چیست؟
روکش دندان پوشش یا کلاهکی است به شکل دندان که دندانپزشک شما روی یک دندان می گذارد. روکش شکل، اندازه و عملکرد طبیعی دندان را دوباره سازی می کند. هدف روکش این است که دندان را محکم تر کرده یا ظاهر آن را بهتر کند.
چرا دندان من نیاز به روکش دارد؟
شما ممکن است به روکش نیاز داشته باشید اگر:
- سوراخی در دندان شما باشد که برای یک پرکردگی بیش از اندازه بزرگ است.
- دندانی را نداشته باشید و برای کاشت احتیاج به بریج دارید.
- برای ایمپلنت خود احتیاج به روکش دارید.
- دندانی دارید که شکسته یا به نحوی ضعیف شده است.
- دندان خود را درمان کانال ریشه(عصب کشی) کرده اید و نیاز به محافظت از آن دارید.
- می خواهید یک دندان بد رنگ یا بد شکل را پوشش دهید و لبخندتان را بهتر کنید.
روکش از چه چیزی ساخته شده؟
روکش ها می توانند از چند نوع ماده ساخته شوند. آلیاژهای فلزی، سرامیک ها، پرسلن، کامپوزیت یا ترکیبی از اینها. به جز روکش های فلزی، در فرایند ساخت روکش اغلب سعی می شود رنگ آنها شبیه رنگ دندانهای دیگرتان شود.
دندانپزشک شما می خواهد روکشی برایتان بسازد که طبیعی به نظر برسد و در دهانتان راحت باشد. در مورد تصمیم گیری برای نوع روکش، دندانپزشک شما موقعیت دندان، محل لثه و البته ترجیح شما را مدنظر قرار می دهد.
روکش‌های فلزی
از فلزات مختلفی برای ساخت روکش‌های دندان استفاده می شود، از جمله طلا، پالادیوم، نیکل و کروم. روکش‌های فلزی به ندرت لب‌پریده شده یا می‌شکنند، از نظر سایش بیشترین دوام را دارند و فقط به مقدار کمی تراشیدن مینای دندان نیاز دارند. آنها همچنین می‌توانند در برابر نیروهای گاز گرفتن و جویدن مقاومت کنند. بزرگترین عیب روکش فلزی رنگ آنهاست. روکش‌های فلزی انتخاب خوبی برای دندانهای انتهایی خارج از دید هستند هر چند امروزه با پیشرفت سرامیک ها در دندانپزشکی استفاده از آنها بسیار محدود و تقریبا منسوخ شده است و تنها ممکن است آنها را در روکش دندان های شیری اطفال ببینید. از طرفی برای افرادی که به فلزات حساسیت دارند یا دچار برخی بیماری های خودایمنی مثل لیکن پلان هستند مناسب نیستند.
روکش‌های پرسلن و فلز (PFM)
روکش‌های پرسلن و فلز (PFM) دوام فلز و ظاهر طبیعی پرسلن(سرامیک) را با هم ترکیب می‌کنند. دندانپزشکان می‌توانند این روکش‌ها را با رنگ دندانهای شما مطابقت دهند.
با وجود استحکام بالا، روکش‌های PFM معایبی هم دارند. به عنوان مثال، پوشش پرسلن ممکن است به مرور زمان لب‌پریده شود و فلز زیر آن نمایان شود. علاوه بر این، روکش‌های PFM ممکن است به تدریج و با تحلیل لثه در اثر سن، خط سیاهی در اطراف شان نمایان کنند که بخاطر فلز زیرین بکار رفته در آنهاست.
روکش‌های PFM تقریباً به اندازه روکش‌های فلزی دوام دارند. از آنها می‌توان هم برای دندانهای عقبی و هم دندان های جلویی استفاده کرد. هر چند با پیشرفت روکش های زیرکونیا و تمام سرامیک استفاده از آنها کمتر شده است. هزینه آنها هم کمتر از روکش های تمام سرامیک است.
روکش‌های زیرکونیا
روکش‌های زیرکونیا بیشتر از انواع قبلی روکش، به مینای طبیعی دندان شبیه هستند. همچنین اگر به فلزات حساسیت دارید، این روکش‌ها انتخاب خوبی هستند.
از مواد مختلفی برای ساخت روکش‌های سرامیکی استفاده می شود، اما امروزه یکی از محبوب‌ترین آنها دی‌اکسید زیرکونیوم یا در اصطلاح رایج زیرکونیا است. روکش‌های زیرکونیا بسیار بادوام هستند و می‌توانند نیروهای سنگین‌تری را نسبت به سایر انواع روکش‌های سرامیکی تحمل کنند. آنها همچنین با دندانهای مقابل شما مهربانتر هستند و در نتیجه سایش مینای دندان کمتری در دندان مقابل ایجاد می‌کنند.
روکش های ایمکس(Emax)
روکش های ایمکس نوعی دیگر از روکش های تمام سرامیک هستند که از ماده ای به نام لیتیوم دی سیلیکات و با روشی خاص ساخته می شوند(مشابه ماده ای که برای لمینیت های ایمکس استفاده می شود). شباهت آنها به دندان طبیعی بینظیر است و دوام خوبی هم دارند، هر چند شاید به اندازه روکش های زیرکونیا نباشد و بیشتر مناسب دندان های جلویی باشند. زیرا به دندان های جلویی نیروی کمتری وارد می شود. البته این ماده روز به روز در حال پیشرفت است و می تواند در مواردی برای دندان های عقبی هم استفاده شود. عیب این روکش ها هزینه بالای آن ها در مقابل سایر روکش هاست.
ساخت روکش چه مراحلی دارد ؟
چندین بخش دارد و معمولا نیاز است شما دو بار به مطب مراجعه کنید.
آماده سازی دندان: دندانپزشک شما با حذف بخش های خارجی دندان را آماده می کند تا روکش روی آن جا شود. این کار باعث ایجاد فضا برای روکش جدید شما می‌شود و تضمین می‌کند که پس از اتصال، روکش در جای خود باقی بماند. همه پوسیدگی ها هم باید برداشته شوند. شاید نیاز باشد دندانپزشک شما دندان را در بعضی جاها پر کند یا پایه ای در آن قرار دهد. در طول این مرحله، هدف اصلی ایجاد یک پایه قوی برای روکش جدید شما است.
یک قالب از دندان ها گرفته می شود یا با یک اسکنر دیجیتالی از دندان هایتان فیلمبرداری می شود و به لابراتوار می رود تا برای ساخت روکش از آن استفاده شود.
در حالیکه منتظر می شوید تا روکش اصلی شما ساخته شود- در زمانی حدود دو هفته- دندانپزشک شما معمولا یک روکش موقت برای شما می گذارد. روکش های موقت از جنس رزین یا آکریل هستند و معمولا از لحاظ فرم و رنگ به پای روکش اصلی نمی رسند ولی برای محافظت و کمی زیبایی لازم هستند. وقتی روکش موقت دارید بهتر است از جویدن آدامس یا غذاهای چسبناک و همچنین سفت با آن خودداری کنید.
وقتی روکش جدید آماده شد، دندانپزشک شما آن را سر جای خود گذاشته و تنظیمات لازم را انجام می دهد. وقتی همه چیز از نظر شما و دندانپزشک شما خوب بود، روکش سر جای خود سمان می شود(چسبانده می شود).
مزایای روکش دندان چیست؟
قابل توجه‌ترین مزیت روکش دندان این است که می‌تواند عمر دندان طبیعی را افزایش دهد. به طور خاص، روکش‌ها می‌توانند:
دندانهای فرسوده، شکسته یا پوسیده را درمان کنند.
دندان‌ها را از فرسایش (ساییدگی) محافظت کنند.
عملکرد جویدن را بهبود بخشند.
ظاهر شما را بهبود بخشند.
با مراقبت مناسب بین پنج تا ۱۵ سال دوام می‌آورند.
معایب روکش دندان چیست؟
معایب دیگری نیز وجود دارد. به عنوان مثال، روکش‌ها:
نیاز به تراشیدن مقداری از مینای دندان طبیعی دارند.
گاهی ممکن است باعث حساسیت دندان‌ها، به خصوص در چند هفته اول پس از قرار دادن آنها شود.
می‌تواند به مرور زمان بشکند یا ترک بردارد.
اگر به درستی جا نیفتد، می‌تواند باکتری‌ها را به دام بیندازد و منجر به پوسیدگی شود.
ممکن است در برخی افراد واکنش آلرژیک ایجاد کند. (این مورد نادر است.)
نسبتا گران هستند.
روکش من احتیاج به چه مراقبتی دارد؟
برای جلوگیری از آسیب به روکش، کارهایی را باید انجام دهید:
دوبار در روز مسواک زده و یکبار هم نخ دندان بکشید تا پلاک (لایه نازک باکتریایی) از روی آن حذف شود. از محصولات مراقبتی دهان و دندان استاندارد استفاده کنید.
غذاهای سفت، یخ یا چیزهای سفت دیگر مثل مداد با روکش تان گاز نزنید. این مورد خصوصا برای روکش های همرنگ دندان مهم است.
به طور مرتب برای ویزیت دندانپزشکی و بررسی روکش تان مراجعه کنید.
تماس با ما
مطب دندانپزشکی دکتر دانش دوست با هدف ارائه درمان های نوین و مبتنی بر اصول علمی با سال ها تجربه، آماده خدمت رسانی به شما مراجعان گرامی می‌باشد.
